همه‌ی ما می‌دانیم که امروزه در کشوری زندگی می‌کنیم برای خرید انواع و اقسام کالاها، خودروها و املاک، معامله‌هایگوناگونی طرح ریزی می‌شوند. این معامله‌ها قرادادی کتبی و نوشته شده دارند که هم طرف فروشنده و هم طرف خریدار طبق تعهدات موجود در این قرارداد، در معامله عمل می‌کنند.
طبق قرارداد خرید زمانی که شما بخواهید از خرید چیزی اجتناب کنید، باید به فسخ قراردادی خرید بپردازید.اگر شما نیز تا کنون در قرارداد خرید چیزی سهیم شده باشید، حتما نام فسخ قراردادی خرید را شنیده اید.
گاهی اوقات برای افراد پیش می‌آید که لازم است در شرایطی معامله‌ی خود را فسخ کنند. این فسخ کردن معاملات خرید، دلایلی خاص دارد و میتواند از موضوعات شخصی تا موضوعات عمومی را در بر بگیرد.
متأسفانه در جامعه‌‌ای زندگی می‌کنیم که در هر لحظه به دلیل فشارهای اقتصادی و اجتماعی، افراد مجبور هستند تصمیمات خود را تغییر دهند.
فسخ قرارداد خرید در زمینه‌ی خرید انواع و اقسام کالاها نیازمند رعایت شرایط و طی کردن مراحل گوناگونی از سوی فرد فسخ کننده می‌باشد.
به هر حال اگر شما نیز جزو افرادی هستید که اکنون نیاز دارید که قرارداد و معامله‌ی خرید خود را فسخ کنید، با ما همراه باشید تا در ادامه، راه‌ها و شرایط فسخ قراردادی خرید را برای شما عزیزان تشریح کنیم.
فسخ قراردادی خریدبه چه معناست؟
اگر بخواهیم مفهوم فسخ قرارداد را برای شما تبیین کنیم، ابتدا باید معنای واژه‌ی فسخ قرارداد را خدمت شما عزیزان تشریح نماییم.
واژه‌ی قرارداد واژه‌ای است که بر تعهدات کتبی طرفین معامله دلالت دارد. واژه‌ی فسخ نیز در زبان فارسی به معنای نابود کردن یا تباه کردن رواج پیدا کرده است.بنابراین می‌توانیم بگوییم که اصطلاح فسخ قراردادی میتواند به معنای از بین بردن معاملات مورد استفاده قرار بگیرد.
فسخ قرارداد ممکن است در زمینه‌ی اجاره، فروش، خرید و … به وجود بیاید اما ما در این مطلب تنها در مورد فسخ قرارداد موجود در خرید صحبت کرده و بحث می‌نماییم.
فسخ قراردادی خرید یک انحلال ارادی به شمار می‌آید که میتواند توسط خریدار یا فروشنده‌ی یک معامله انجام پذیرد. البته این طور نیست که خریدار یا فروشنده‌ی یک قرارداد که دو طرف این قرارداد به شمار می‌آیند، هر وقت که دلشان خواست و به هر شیوه‌ای که دوست داشتند، دست به فسخ قراداد خرید بزنند بلکه این عمل شرایط و مراحل ویژه‌ای دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید.
به طور کلی می‌توانیم بگوییم که فسخ قرارداد خرید بدین معناست که خریدار یک معامله از خرید عین موجود در معامله، سر باز بزند.
انواع اختیارات فسخ قرادادی خرید
گاهی اوقات ممکن است در این زمینه سوالاتی از قبیل این سوال که در چه مواقعی می‌توان قرارداد خرید را فسخ کرد، برای افراد پیش بیاید. اگر شما نیز چنین سوالی را در ذهن خود دارید، می‌توانید با ما همراه شوید تا خیارات و قوانین مربوط به فسخ قراردادی خرید را برایتان ذکر نماییم.
این خیاراتبه گونه‌ای هستند که بر اساس آن می‌توانید قرارداد خرید را فسخ کرده و معامله را بر هم بزنید. خیارات فسخ قرارداد عبارتند از:
- خیار مجلس
زمانی که دو نفر در مجلس و در حضوردیگران معامله‌ای را انجام می‌دهند، بر اساس خیار مجلس این توانایی را دارند که قبل از به پایان رسیدن جلسه‌ی انعقاد قراراد، معامله‌ی خرید خود را بر هم بزنند.
- خیار شرط
خیار شرط یکی دیگر از انواع خیارات مربوط به فسخ قرارداد است که در این خیار باید از ابتدای معامله ذکر شود که با توجهبه شروط خاصی، ممکن است قرارداد خرید توسط طرفین معامله که شامل فروشنده و خریدار املاک و اجسام می‌شود، از بین رفته و فسخ شود.
- خیار تأخیر ثمن
در معاملات مربوط به خرید، گاهی اوقات پیش می‌آید که طرفین قرارداد بر اساس تأخیر در پرداخت پول و تأخیر در دریافت مال، معامله را فسخ می‌کنند.
در چنین شرایطی اگر تأخیر از سوی خریدار و در پرداخت ثمن باشد، فروشنده میتواند معامله را فسخ نماید.
درمقابل نیز اگر تأخیر از سوی فروشنده باشد، خریدار میتواند از خرید شیء معامله شده منصرف شود.
- خیار غبن
خیار غبن نیز یکی دیگر از انواع خیاراتی است که در زمینه‌ی فسخ قرارداد مطرح گردیده است.
این خیار زمانی میتواند سبب فسخ معامله شود که فروشنده‌ی معامله ارزش کالا یا قسم فروخته شده را بسیار بیشتر یا بسیار کمتر از قیمت واقعی در نظر بگیرد.
اگر این ارزش بیشتر باشد، طبق خیار غبن معامله از سوی خریدار فسخ می‌شود و اگر این ارزش کمتر باشد، معامله میتواند از سوی فروشنده از بین برود.
- خیار عیب
گاهی اوقات دیده می‌شود که در هنگام معامله برای خرید یک چیزی، فروشنده عیوب آن چیز را مستور کرده و آن را بی‌نقص جلوه می‌دهد.
حال توجه داشت باشید که اگر چنین اتفاقی برایتان رخ داد، می‌توانید با توجه به خیار عیب معامله و قرارداد خرید خود را از بین ببرید و ان را را فسخ نمایید.
- خیار تدلیس
کلمه‌ی تدلیس در لغت به معنای نیرنگ و حیاه می‌باشد.
اگر در یک معامله‌ای، فروشنده خریدار را دچار فریب کند و مالی را با این ترفند به خریدار بفروشد، خریدار میتواند بر اساس خیارتدلیس، از فروشنده شکایت کرده و پولی که برای خرید مال پزداخت کرده است را پس بگیرد.
متأسفانه در جامعه‌ی امروزی ما فروشندگان برای این که فروش خود را بالا ببرند و به سود زیادی دست پیدا کنند، انواع فریب‌ها و نیرنگ‌ها را در فروش اموال خود به کار می‌گیرند.
شما به عنوان یک خریدار در خرید مال باید دقت و توجه زیادی را به خرج دهید تا دچار نیرنگ و حیله و مشکلات پس از آن نشوید.
- خیار حیوان
خیار حیوان نیز از جمله خیاراتی است که در از بین بردن معامله میتواند به طرفین قراداد امکان فسخ قراداد را بدهد.
در این خیار، اگر مالی که خریداری نموده‌اید حیوان باشد، تا سه روز پس از این که معامله و قرادادی را تنظیم کردید، می‌توانید آن مال را به فروشنده بازگردانده و معامله را فسخ نمایید.
- خیار تخلف از شرط
گاهی اوقات ممکن است طرفین قرارداد برای یکدیگر شروط خاصی را در نظر بگیرند اما طرف دیگر به این شروط توجهی نداشته باشد.
در صورت زیر پا گذاشته شدن هر یک از شروط قرارداد، طرف دیگر قرارداد این امکان را دارد که قرارداد خرید را فسخ کند.
- خیار تبعض صفقه
خیار دیگری که در این زمینه مطرح شده است، همین خیار تبعض صفقه است.
گاهی اوقات شرایطی پیش می‌آید که طرفین معامله مجبور می‌شوند برخی از تعهدات خود در معامله را منحل کرده و زیر پا بگذارند.
در این صورتهر یک از طرفین قرارداد بر اساس این خیار می‌توانند باقی شرایط و قوانین معامله را حذف کرده و معامله را فسخ نمایند.
برای مثال تصور کنید که شما ملکی را خریداری کرده‌اید اما پس از مدتی مشخص شود که این ملک متعلق به شخص سومی است که شما از قبل از آن خبر نداشته‌اید.
در این صورت می‌توانید طبق خیار تبعض صفقه به راحتیملک را به فروشنده بازگردانید و پول پرداختی خود را از او دریافت نمایید.
اصلی‌ترین شروط فسخ قراردادی خرید
برای این که شما بتوانید یک قراداد و یک معامله را فسخ کنید، لازم است که سه شرط اصلی موجود در فسخ قرارداد را رعایت نمایید.
این شروط اصلی در فسخ قراردادی خرید عبارتند از:
- اول این که فردی که می‌خواهد به فسخ قرارداد یا معامله‌ای بپردازد، باید یکی از طرفین این معامله باشد. علاوه بر این، لازم است که این فرد برای فسخ قرارداد خود اراده کند و آن را با اراده انجام دهد.
- گاهی اوقات دیده می‌شود که فرد با اجبار به فسخ قراداد خود می‌پردازد.
این در صورتی است که چنین فسخی توجیه قانونی ندارد چرا که فسخ قرارداد به صورت قانونی نیازمند این است که فرد با رضایت فردی کامل این کار راانجام دهد نه با اجبار و اکراه.
- در انتها نیز فردی میتواند به عنوان یک فسخ کننده،اعتبار داشته باشد که در اصطلاح به آن اهلیت گفته می‌شود. این بدین معناست که فرد از نظر سن و از نظر عقل توانایی تصمیم‌گیری به صورت صحیح را داشته باشد.
مهم‌ترین نکته‌ای که در رابطه یا فسخ کردن انواع قراردادها وجود دارد این است که فرد به هیچ عنوان نمی‌تواند به صورت تکی به فسخ قراداد بپردازد. یعنی برای فسخ کردن قرادادی خریدلازم است که هر دو طرف معامله حضور داشته باشند.
نحوه‌ی فسخ قرارداد
شاید شما نیز نیاز داشته باشید که در قرارداد خرید خود، معامله‌ی خود را از بین ببرید اما با نحوه‌ی فسخ کردن قراداد آشنا نباشید.
فسخ کردن قرارداد به دو صورت انجام می‌پذیرد:
- · فسخ قرارداد به صورت توافق دو طرفه بین طرفین معامله:
در این روش دو طرف قرارداد یعنی خریدار و فروشنده با یکدیگر به توافق می‌رسند که قرارداد و معامله‌ای که بینشان وجود دارد را فسخ کنند. به این کار اصطلاحاً اقاله نیز گفته می‌شود.
در این نوع فسخ کردن قراداد ممکن است دو طرف قرارداد در ابتدای معامله نیز با یکدیگر توافق کنند که می‌توانند در هر شرایطی معامله را فسخ نمایند.
- فسخ قراداد توسط دادگاه:
گاهی اوقات نیز دیده می‌شود که طرفین قراداد نمی‌توانند با توافق و تراضیقراداد خود را فسخ کنند و اختلافاتی بین آن‌ها به وجود می‌آید.
شاید بپرسید که دلیل این اختلافات چیست؟
باید بگوییم که چنین اختلافاتی از این موضوع نشئت می‌گیرند که فروشنده یا خریدار نمی‌خواهند سود خود را از خرید یا فروش از دست دهند.
در چنین شرایطی این افراد می‌توانند با مراجعه به دادگاه‌ها و دیگر مراجع قانونی، اقدام به حل مشکل کنند و قرارداد خرید خود را فسخ نمایند.
سخن پایانی
امروزه در جامعه‌ی ما انواع معاملات مربوط به خرید و فروش املاک و اجسام افزایش پیدا کرده است.این افزایش خرید و فروش، باعث شده‌است که میزان معاملات مربوط به خرید اجسام و املاک نیز در جامعه افزایش پیدا کند.
با افزایش این معاملات، دیده می‌شود که بسیاری از افراد به دنبال فسخ قراداد خرید خود هستند.
فسخ قراداد خرید ملزم به شرایط و قوانین خاصی است که ما آن‌ها را در این مطلب برای شما تشریح نمودیم.
فسخ این قراداد به دو روش گوناگون یعنی روش دادگاهی و روش توافقی انجام می‌شود. اگر مطالب این مقاله را با دقت خوانده باشید، می‌دانید که ما در مورد این دو روش نیز با شما عزیزان صحبت کردیم.علاوه بر این موضوعات، ما در این مقاله به تفهیم اصلاح فسخ قراداد نیز پرداختیم تا شما عزیزان با استفاده از آن بتوانید در معاملات خود با دانش کافی، به بهترین شکل ممکن عمل کنید.